چوب به عنوان یکی از قدیمی‌ترین مصالح ساختمانی شناخته شده است. البته باید گفت که استفاده از چوب برای ساخت خانه‌ها و ویلاهای چوبی در سراسر جهان همچنان ادامه دارد. وجود گونه‌های متفاوت چوب در جهان موجب شده تا هر یک از این گونه‌ها با ویژگی‌های متفاوتی که دارند برای استفاده در کارهای مخصوصی مناسب باشند. برخی از چوب‌ها برای ساخت ابزار آلات موسیقی مناسب هستند و برخی برای ساخت اکسسوری‌ها اما برخی دیگر به دلیل مقاومت و استحکام بالا جای خود را در صنعت ساختمان‌سازی باز کردند.

یکی از مواردی که ممکن است با دیدن خانه‌های چوبی در ذهن هر فردی خطور کند مزایا و معایب این متریال پرطرفدار است. امروزه استفاده از انواع متریال مانند سیمان، بتن و آهن در صنعت ساخت و ساز به منظور افزایش استحکام، مقاومت و زیبایی بناها  نسبت به گذشته گسترش یافته است. اما به دلیل معایبی که این مصالح دارند موجب افزایش گرمایش، آلودگی زمین و اثرات بد زیست محیطی شده‌اند.

دلیل رونق یافتن چوب برای ساخت ویلا

بسیاری از افراد برای ساخت خانه‌های جدید با سبک متفاوت و زیبا به مصالح متفاوتی فکر می‌کنند که این امر یکی از مهم‌ترین دلایل رونق خانه‌های چوبی محسوب می‌شود. از آنجایی که چوب یک عنصر تجدید پذیر است در صورت استفاده از آن زمین آسیب کمتری می‌بیند و اگر قوانین مربوط به بهره‌برداری جنگل به درستی وضع گردد، موجب گسترش جنگل‌ها در مناطق شمال کشور نیز خواهند شد.

به عنوان مثال یکی از پیشروترین کشورها در ارتباط با صنایع مربوط به چوب کانادا است که با وضع قوانین درست موجب شده که استفاده از چوب در صنعت ساختمان‌سازی نه تنها آسیبی به جنگل‌ها وارد نکرده و مساحت آنها کم نشده بلکه میزان درختان نیز افزایش یافته است.

بیشتر بخوانید: خانه چوبی چیست و مناسب چه افرادی است؟

امروزه با بکارگیری تکنولوژی‌ جدید، متریال چوب در برابر رطوبت، حشرات، قارچ و حرارت مقاومت قابل توجهی پیدا کرده است و این امر یکی از دلایل افزایش طول عمر ویلاهای چوبی در مازندران و دیگر نقاط شمال کشور است. با اول خونه همراه باشید تا در ادامه مطلب به نکاتی در رابطه با مزایا و معایب خانه‌ها و ویلاهای چوبی بپردازیم.

مزایای خانه‌های چوبی

استحکام و مقاومت بالا

در مقایسه بین متریال چوب با سیمان و آهن باید گفت درست است که وزن چوب نسبت به این نوع از متریال‌ها سبک‌تر است اما از استحکام بالایی برخوردار می‌باشد. در واقع وزن پایین چوب در کنار استحکام بالا موجب شده است تا خانه‌های چوبی از امنیت بالایی برخوردار باشند. همچنین سازه‌های چوبی مقاومت زیادی در برابر حوادث طبیعی مانند زلزله دارند.

در سراسر جهان بسیاری از خانه‌های چوبی ساخته شده دارای طول عمر بسیار بالایی هستند و در این میان برخی از این خانه‌ها دارای عمر بیش از 300 سال می‌باشند. این بناها با استفاده از چوب خام و بدون انجام عملیات امروزی ساخته شده‌اند. چوب‌هایی که برای ساخت خانه‌های جدید و مدرن مورد استفاده قرار می‌گیرند به دلیل اینکه عملیات مناسبی بر روی آنها انجام می‌شود دارای استحکام و دوام بالاتری نسبت به چوب‌های خام هستند.

قابلیت انطباق‌پذیری بالا

یکی از ویژگی‌های مثبتی که چوب در مقایسه با سیمان و آجر دارد، امکان خم کردن و انعطاف‌پذیر بودن آن است. به همین دلیل است که امکان جابه‌جایی خانه‌های پیش‌ساخته چوبی و یا خانه‌های چوبی به آرامی و با رعایت برخی از نکات ایمنی وجود دارد.

افزایش سرعت در ساخت

سرعت ساخت خانه‌های چوبی بسیار بالا است و بسیاری از شرکت‌های معتبری که در زمینه صنعت ساختمان فعالیت دارند برای ساخت کامل خانه یا ویلای چوبی به زمانی کمتر از 100 روز نیاز دارند. علاوه بر این به جهت انطباق‌پذیری بالای ساختمان‌های چوبی، امکان سفارش این خانه‌ها به صورت پیش‌ساخته وجود دارد که در این صورت تنها جابجایی قطعات و سرهم کردن آنها نیاز است و بدین ترتیب سرعت ساخت خانه‌های ویلایی به طرز قابل توجهی افزایش پیدا می‌کند.

اثرات مثبت زیست محیطی

همان‌طور که در بالا به این موضوع اشاره کردیم، در صورتی ‌که در حوزه بهره‌برداری از جنگل‌ها قوانین صحیح و درستی وضع شود به تعداد درختان افزوده می‌شود و استفاده از متریال چوب برای ساختمان‌سازی موجب اثرات مثبت زیست محیطی خواهد شد. از آنجایی که حدود 7 درصد گازهای گلخانه‌ای زمین به تولید و استفاده از سیمان مربوط است، از این جهت کاهش استفاده از متریال سیمان در صنعت ساخت‌ و ساز به طرز قابل توجهی میزان تولید گازهای گلخانه‌ای را کاهش می‌دهد. از دیگر مزایای چوب این است که قابلیت جذب و نگهداری دی اکسید کربن را دارد که این امر موجب کاهش میزان دی اکسید کربن در زمین می‌شود.

کمک به کاهش مصرف انرژی در فصول مختلف

چوب یکی از بهترین متریال‌ها برای عایق صدا و حرارت محسوب می‌شود. اگر از این عایق به درستی استفاده شود نقش مهمی در کاهش مصرف انرژی به منظور خنک شدن فضای داخلی خانه در تابستان و گرم کردن آن در زمستان دارد. با کاهش مصرف انرژی نه تنها هزینه‌های افراد کاهش پیدا می‌کند بلکه نقش مهمی در کاهش گازهای گلخانه‌ای نیز خواهد داشت.

طیف گسترده

به دلیل اینکه بالغ بر 5000 چوب مختلف در جهان وجود دارد دیگر جای نگرانی برای برآورده‌شدن خواسته‌های طراحان در ساخت خانه‌های چوبی با سبک مدرن و متفاوت نیست. برخی از چوب‌ها به منظور استفاده برای عایق‌کاری بسیار مناسب هستند. برخی دیگر برای استفاده در ظاهر ساختمان، صدا و صوت و رنگ و برخی دیگر از سازه‌های چوبی برای طراحی در کف، سقف و وسایل منزل خانه‌ها یا ویلاهای چوبی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

چوب قابلیت رنگ‌پذیری دارد و می‌توان آن را به هر رنگی رنگ‌آمیزی کرد. همچنین قابلیت درخشندگی و صیقلی شدن را دارد که ظرافت طبیعی‌اش را دو چندان نمایش می‌دهد. در نتیجه به دلیل پتانسیل بالایی که این متریال دارد قابلیت استفاده در صنعت ساخت و ساز را با توجه به خلاقیت و رویاهای هر کسی دارد.

زنگ نمی‌زند

متریال چوب دچار زنگ‌زدگی نمی‌شود. البته می‌تواند به برخی فرم‌ها اکسید شود اما این نکته در مقایسه با فلز اهمیتی ندارد و این اکسیداسیون در مقایسه با فلز بی‌اهمیت است و قابل مشاهده نیست. فلزات بسیاری وجود دارند که همانند چوب قابلیت این را دارند که زنگ نمی‌زنند اما در مقایسه با ارزش قیمتی با چوب دارای قیمت بسیار بالاتری هستند که استفاده از آنها در صنعت ساخت و ساز مقرون به صرفه نیست.

متریال سالم و طبیعی است

از آنجائیکه بارهای الکترواستاتیک از برخی لحاظ ناسالم است و این نکته برای بسیاری از افراد حائز اهمیت است، استفاده از چوب برای ساخت ویلاهای جدید و متفاوت در شهرهای خوش آب و هوای مازندران مانند محمودآباد، چالوس، آمل و نور به دلیل اینکه الکترواستاتیک آن صفر است موجب ایجاد آرامش روانی بیشتر در فضای کلی منزل خواهد شد. همچنین پرداخت اتاق‌ خواب‌ها با چوب غیر پوششی موجب تنظیم رطوبت شده و کمک‌رسان افرادی خواهد بود که حساسیت تنفسی دارند.

خواص استاتیکی و خواص عملیاتی

گفته شد که با وجود سبک بودن چوب، مقاومت آن زیاد است. به طور مثال چوبی که دارای وزن مخصوص  6/0 است دارای مقاومت کششی 100 نیوتن بر میلی‌متر مربع می‌باشد و این در حالی است که فولادی با وزن مخصوص 89.7 دارای مقاومت کششی 500 نیوتن بر میلی‌تر مربع است. با اینکه وزن مخصوص فولاد 13 برابر چوب برآورد شده اما مقاومت کششی آن 5 برابر چوب است. تعمیر و نگهداری چوب در مقایسه با سایر مواد و مصالح ساختمانی راحت است و سایر مواد به دلیل نگهداری مشکل و هزینه‌‌بری که دارند پس از گذشت مدت زمانی که از طول عمر آنها سپری شده باشد دور ریخته می‌شوند.

علاوه بر این چوب قابلیت این را دارد که با شیوه‌های خلاقانه و زیبا بریده شود و از آن برای خلق طرح‌های فوق‌العاده استفاده کرد. برای تعیین مشخصه مکانیکی چوب‌های مختلف لازم است مواردی مانند الیاف چوب، نوع چوب، مقدار رطوبت، محل رویش، پهنی دایره، شرایط نمونه‌گیری، شرایط لحظه‌ای آزمایش و دستورالعمل آزمایشی مورد توجه قرار گیرند.

بیشتر یخوانید: خانه‌های پیش ساخته چوبی

مقاومت بالا در برابر آب

ممکن است بسیاری از افراد این تصور را داشته باشند که یکی از معایب چوب در ساختمان‌سازی مقاوم نبودن آن در برابر آب است. اما در این رابطه باید گفت بسیاری از گونه‌های چوبی دارای مقاومت بالایی در برابر رطوبت و آب هستند. براساس تحقیقاتی که در رابطه با گونه‌هایی از چوب‌های مختلف مانند نوش غربی، صنوبر داگلاس، کاج شوکران غربی و نوئل ستکایی انجام شده است، میزان دقیق مقاومت‌ آنها در برابر آب سنجیده شده است. به طور کلی باید گفت جذب رطوبت در اکثر چوب‌ها زیاد است اما تعدادی از چوب‌ها به دلیل سرسخت بودن و مقاومتی که دارند گرایشی به جذب رطوبت ندارند.

معایب خانه‌های چوبی

پس از بررسی مزایای خانه‌های چوبی نوبت به بررسی معایب سازه‌های چوبی می‌رسد. البته باید توجه داشته باشید که مزایا و معایب سازه‌های چوبی با هم بی‌ارتباط نیستند. به این معنا که اگر در برخی موارد دقت نشود امکان تبدیل مزایا به معایب وجود دارد. مهندسین فعال و افراد شاغل در صنعت ساخت‌ و ‌ساز به خوبی از این موارد مطلع هستند و برای برطرف کردن معایب خانه‌ها و ویلاهای چوبی در شمال از تکنولوژی‌های نوین استفاده می‌کنند.

نیاز به دقت زیاد در ساخت و ساز

نداشتن دقت در درزگیری و قرار نگرفتن قطعات چوبی به شیوه صحیح در کنار یکدیگر از مهمترین مواردی است که موجب ایجاد مشکل در خانه‌های چوبی می‌شود. این امر در افزایش مصرف انرژی در خانه تاثیرگذار است و همچنین موجب افزایش سرعت خراب شدن و از هم پاشیدن سازه چوبی می‌شود.

رطوبت در سازه چوبی

یکی از عواملی که در کاهش عمر سازه‌های چوبی به طور مستقیم تاثیرگذار است، وجود رطوبت در سازه است. نفوذ رطوبت در چوب موجب پوسیدگی و تغییر شکل ظاهری آن شده که میزان دوام و مقاومت ساختمان را نیز کاهش پیدا می‌کند. از این جهت لازم است برای رفع این ایراد از تکنولوژی‌هایی که موجب آب ‌گریز شدن چوب می‌شود استفاده کرد و مقاومت چوب را در برابر رطوبت افزایش داد.

نابودی جنگل‌ها

درست است که وجود قوانین و شرایط مهم برای عدم نابودی جنگل‌ها در برخی از کشورها مانند کانادا وجود دارد اما این قوانین در بسیاری از کشورها اجرایی نشده و یا توسط افراد منفعت طلب نادیده گرفته می‌شود. در نتیجه استقبال و افزایش استفاده از متریال چوب در صنعت ساخت و ساز موجب از بین رفتن بخشی از جنگل خواهد شد و اگر این روند ادامه پیدا کند با نابودی جنگل‌های زمین مواجه خواهیم شد.

وجود حشرات و قارچ‌ها در سازه‌های چوبی

حشرات و قارچ‌ها از دیگر مواردی هستند که موجب تهدید سازه‌های چوبی می‌شود. به منظور حل این مشکل مهندسان و معماران با کمک دانشمندان این مشکل را برطرف کردند. استفاده از ماده‌های مخصوصی که به منظور پوشش دادن چوب ساخته شده‌اند، موجب افزایش مقاومت چوب در برابر حشرات و قارچ‌ها می‌شود. علاوه بر این بکارگیری تکنولوژی‌های جدید، موجب تبدیل مواد غذایی داخل چوب به مواد غیر غذایی شده و دیگر جایی برای لانه‌سازی و تغذیه حشرات وجود نخواهد داشت.

مقاومت پایین در برابر آتش

یکی از مصالحی که در برابر آتش مقاومت پایینی دارد چوب است. هنگامی که چوب در معرض حرارت و آتش قرار می‌گیرد، به سرعت می‌سوزد و نابود می‌شود. از این روی باید فرآیندهایی که موجب افزایش مقاومت چوب در برابر حرارت می‌شود، در صنعت ساختمان‌سازی مورد استفاده قرار بگیرد. روش سنتی برای افزایش میزان مقاومت چوب در برابر آتش به این صورت است که از یک لایه گچی برای کشیدن روی چوب استفاده می‌شود و بدین ترتیب مقاومت بالایی در برابر آتش‌سوزی پیدا می‌کند.

سنگین بودن چوب

چوب در مقایسه با سایر مواد مصنوعی و مواد پلیمری دارای وزن سنگین‌تری است و این امر موجب شده تا برای استفاده در طراحی دکوراسیون داخلی خانه‌های ویلایی مناسب نباشد.

تاب برداشتن چوب‌های ضعیف در برابر سیستم گرمایشی مرکزی

اکثر چوب‌ها در خانه‌های ویلایی که دارای سیستم گرمایشی مرکزی هستند تا حدودی تاب برمی‌دارند یا تغییر ابعاد می‌دهند. البته در این میان برخی از چوب‌ها به دلیل اینکه با استفاده از تکنولوژی‌های جدید طراحی و ساخته شده‌اند دارای مقاومت بالایی در برابر سیستم گرمایشی مرکزی هستند و تغییر شکل نمی‌دهند.

خراب شدن چوب

در صورتیکه سطح چوب به طور مداوم خشک و مرطوب شود و در معرض دمای بالا و پایین و نور مستقیم خورشید قرار گیرد، تخریب می‌شود.

تورم و جمع‌شدگی چوب

مواد چوبی برای اینکه متورم نشوند و طول عمر آنها کاهش پیدا نکند لازم است به شیوه صحیح نگهداری شوند. زمانی که آب وارد الیاف چوبی شود، مواد منبسط شده و با ضعیف شدن خصوصیات ساختاری آن در صورتی که از مواد نگهدارنده برای درمان آن استفاده نشود، احتمال ترک خوردگی، پیچیدن، خم شدن و پوسیدگی در این متریال وجود دارد.

خلاصه

متریال چوب دارای کاربرد گسترده‌‍‌ای در صنعت ساختمان‌سازی برای استفاده جهت نماسازی و تزئین، ساخت مصنوعات چوبی، کارهای کمکی در ساخت و ساز مانند چوب بست، قالب سازی و غیره می‌باشد. آشنایی و شناخت مزایا و معایب چوب می‌تواند در ساخت خانه‌های ویلایی جدید و بدون عیب و نقص تاثیر زیادی داشته باشد.

چوب از جمله متریال‌هایی است که از زمان گذشته تا به امروز در صنعت ساختمان‌سازی مورد استفاده قرار گرفته است و از مهم‌ترین دلایل آن استحکام و مقاومت بالا،  کمک به کاهش مصرف انرژی، مقرون به صرفه بودن آن، سرعت بالا در کار و سازگاری با محیط زیست است. در کنار مزایایی که این متریال دارد دارای معایبی نیز می‌باشد به عنوان مثال رطوبت‌پذیری و خاصیت تورم آن از جمله ایرادات این متریال است که امروزه با تکنولوژی‌های پیشرفته‌ای که در زمینه حفظ و نگهداری متریال‌های مختلف انجام شده بخشی از مشکلات و معایب آن را رفع کرده‌اند.

در ساخت بسیاری از خانه‌های ویلایی جدید در شمال از چوب در بخش بیرونی و طراحی دکوراسیون داخلی ساختمان استفاده می‌شود. به طور کلی در هر نوع ساخت و ساز اعم از ساخت خانه‌های چوبی باید فشارهای ناشی از بار برف، باد، باران، تنش تسلیم سازه و عوامل دیگر لحاظ شود و این امر یک مورد کاملا تخصصی قلمداد می‌شود.

منبع: اول خونه