طراحی اصولی و حرفه‌ای روف گاردن موجب زیباتر شدن محیط و القای احساس آرامش بیشتری خواهد شد. از این جهت توصیه می‌شود امر طراحی و اجرای روف گاردن را به افراد متبحر در این زمینه واگذار کنید. سبک طراحی که برای روف گاردن در نظر گرفته می‌شود دارای تفاوت های زیادی با طراحی سایر قسمت های داخلی و بیرونی یک ساختمان است. برای طراحی حرفه‌ای و اصولی لازم است که در ابتدای امر سطح پشت بام به نحوی درست آماده سازی شود تا بتوان پیاده‌سازی مراحل بعدی را با دقت بیشتری لحاظ نمود. 

در طراحی روف گاردن از عناصر مختلف استفاده می‌شود که علاوه بر زیبایی دارای کاربری مطلوبی باشند. یک طراحی مناسب با در نظر گرفتن سلیقه مشتری و پتانسیل موجود در فضا انتخاب می‌شود تا اجرای طرح به نحو عالی به اتمام برسد. ایده‌های مختلفی در طراحی روف گاردن وجود دارد و نورپردازی به عنوان یکی از فاکتورهای اساسی در زیبا سازی این قسمت لحاظ می‌گردد. برای این که فضایی خوشایند و دلخواه خلق شود ضرورت دارد که برخی از عناصر به کار رفته به صورت هایلایت و برجسته‌تر نمود داشته باشند تا بتوان از استراحت در فضا لذت کافی برد.

طراحی روف گاردن، یک عبارت نا آشنا در محوطه سازی و زیباسازی نمای ساختمان‌ها نیست! همه ما کم و بیش با روف گاردن یا "Roof Garden" آشنایی داریم. سال‌ها است که ساکنین ساختمان‌ها به دنبال ایجاد یک محیط زندگی آرامش‌بخش برای خود هستند. به ویژه در چند دهه اخیر که پروژه‌های ساختمان‌سازی به شدت به سمت انبوه‌سازی و آپارتمان‌ها و آسمان خراش‌ها گرایش پیدا کرده است.

یکی از عناصری که موجب آرامش بیشتر برای محیط زندگی می‌شود، استفاده از گل‌ها و گیاهان و فضای سبز در ساختمان‌سازی می‌باشد. از آنجا که ساختمان‌های مرتفع و آسمان خراش‌ها، دسترسی کمتری به محوطه فضای سبز، پارک یا یک باغ کوچک در مرکز شهر دارند، لذا ضرورت دارد که به مسئله طراحی روف گاردن به صورت حرفه‌ای و کاملاً مهندسی شده اهمیت داده شود.

برای اینکه طراحی روف گاردن را بهتر بررسی کنیم، لازم است یک تعریف ساده در این باره داشته باشیم. عبارت "روف گاردن" یا "باغ سبز روی پشت بام"، شامل به کارگیری گیاهان سرسبز و گل‌های رنگارنگ روی بام ساختمان‌ها است.

زمانیکه برای اولین بار روف گاردن معرفی شد، چندان مورد توجه قرار نگرفت؛ اما به مرور زمان، مسئله حفاظت از محیط زیست، آلودگی هوا و تامین هوای تازه و نقش گیاهان در این خصوص موجب شد تا پروژه‌های ساختمانی به طرز کاملاً مجزا و حرفه‌ای به مسئله استفاده از گیاهان و فضای سبز روی پشت بام و تراس آپارتمان اهمیت بدهند. به همین منظور، بخش جدیدی با نام "طراحی روف گاردن" به پروژه‌های طراحی نمای ساختمان اضافه شد.

اگر تا پایان مطلب ما را همراهی کنید، با اصول طراحی و محوطه سازی و به ویژه مسئله روف گاردن بیشتر آشنا می‌شوید. نکات مهمی نیز وجود دارد که در ادامه به آن خواهیم پرداخت. تصاویری که برای این نوع طراحی ارائه می‌دهیم، از بهترین و به روزترین منابع پروژه‌های روف گاردن، جمع‌آوری شده است.

*اگر به خرید ویلای شهرکی در شمال فکر می‌کنید و می‌خواهید تفاوت‌های سبک زندگی در این ساختمان را با ویلاهای مستقل، بشناسید، مقاله تخصصی در این زمینه آماده کرده‌ایم. "تفاوت ویلا شهرکی با ویلای مستقل در شمال؛ نکاتی که قبل از خرید باید بدانید!" یک راهنمای کامل در مقایسه این دو سبک زندگی می‌باشد.

طراحی روف گاردن، دروازه‌ای برای ورود به نمای زیبای ساختمان سرسبز

طراحی فضای سبز روی بام ساختمان‌ها یا همان روف گاردن، یک طراحی ساده است؛ اما به دلیل اینکه بر بالای یک ساختمان مسکونی و تجاری اجرا می‌شود، باید نکات مهم در طرح‌های فضای سبز را رعایت کرد. در نگاه اول، روف گاردن به معنای ساختن چند باغچه سرسبز روی بام است که برای آن خاک و پوشش گیاهی مناسب قرار داده می‌شود.

این گل‌ها و گیاهان تا سال‌های طولانی می‌توانند بر روی پشت بام قرار داشته باشند. هر آنچه که از یک زمین سرسبز در باغ و محوطه ویلا سراغ دارید می‌تواند در طراحی روف گاردن استفاده شود؛ اما با این تفاوت که مقیاس روف‌ گاردن، معمولاً کوچکتر است.

برای ساختمان‌های مسکونی و تجاری، طراحی روف گاردن اهمیت بیشتری پیدا می‌کند، چرا که نمای بیرونی ساختمان زیباتر می‌شود و ارزش ملک بالاتر می‌رود. اگر روف گاردن برای ساختمان تجاری در نظر گرفته شود، می‌تواند محلی برای جذب مشتریان بیشتر باشد. به این ترتیب، با قرار دادن چند صندلی در کنار فضای سبز، افراد زیادی برای لذت بردن از این منظره به ساختمان تجاری مراجعه خواهند کرد.

دلایل زیادی وجود دارد که طراحی روف گاردن را برای ساختمان‌ها توجیه می‌کند؛ از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

· روف گاردن "Roof Garden"، یک فضای محدود را روی بام نیاز دارد که مدیریت آن بسیار ساده‌تر است.

· با اجرای یک فضای سبز، هر چند کوچک روی بام ساختمان، یک چشم‌انداز زیبا را طراحی خواهید کرد؛ چیزی که می‌تواند به عنوان حریم خصوصی ساکنین ساختمان معرفی شود.

· طرح‌هایی که به عنوان روف گاردن اجرا می‌شوند، سازگار با محیط زیست هستند.

· گیاهان روف گاردن به طور مستقیم از نور خورشید، بهره می‌گیرند چرا که در بالاترین قسمت ساختمان کاشته می‌‌شوند؛ بنابراین رشد خوبی دارند. این گیاهان، نمای کار را زیباتر خواهند نمود.

· اجرای یک طرح زیبا برای فضای سبز روی بام، متناسب با هر بودجه مالی امکان‌پذیر است. شما می‌توانید هزینه‌های کمتری برای طراحی روف گاردن خرج کنید. در مقابل، می‌توانید فضای سبز متنوع‌تری را اجرا کنید. قیمت طراحی فضای سبز به ازای هر متر مربع محاسبه می‌شود.

قبل از طراحی روف گاردن، این نکات را بررسی کنید

قبل از اینکه سفارش طراحی روف گاردن را به یک شرکت طراح فضای سبز واگذار کنید، باید موارد مختلف را ارزیابی نمایید. برای اینکه درک این موضوع برای شما ساده‌تر باشد، این قسمت را به صورت فهرست‌گونه معرفی می‌کنیم تا بتوانید به صورت تک به تک، هر کدام از عنوان‌ها را به خاطر بسپارید. برنامه‌ریزی برای طراحی روف گاردن با این موارد، راحت‌‌تر خواهد بود:

· مراقبت از گیاهانی که در روف گاردن استفاده می‌کنید، همانند مراقبت از همان پوشش گیاهی است که روی زمین مسطح باید اجرا کنید. در این میان برخی نکات نگهداری و مراقبت از گیاهان مخصوص وجود دارد که باید آن‌ها را بیاموزید. قبل از اینکه گلدان‌های گل و پوشش گیاهی وسیع را روی بام اجرا کنید، این نکات را از کارشناسان فضای سبز سوال کنید.

· قبل از اقدام برای طراحی روف گاردن و آماده‌سازی مراحل ساخت، باید مجوزها را کسب کنید. شاید نیاز باشد که برای اجرای یک فضای سبز روی بام، محدودیت ساختمان را از نظر ارتفاع و مقررات مربوط به ساخت و ساز بررسی نمایید. اگر لازم است از تمام مالکین واحدها در ساختمان مسکونی نظرسنجی کنید. شاید هم نیاز باشد به شهرداری مراجعه کنید. تمام این موارد را رعایت کنید تا ساختمان زیباتری داشته باشید.

· یکی از مهم‌ترین نکات قبل از ورود به برنامه طراحی روف گاردن، یکپارچگی سازه است. منظور از یکپارچگی سازه این است که اطمینان حاصل کنید سقف ساختمان می‌تواند بار وارد شده از روف گاردن را تحمل کند. توصیه شده است برای این کار، مجوز ساخت دریافت کنید.

· وقتی شما روف گاردن را اجرا می‌کنید باید گیاهان را بکارید و به خاک مناسب و بسترسازی نیاز دارید. بنابراین فشار مشخص از سقف وارد می‌شود. همچنین این مسئله زمانی اهمیت پیدا می‌کند که شما باید گل‌ها و گیاهان را آبیاری کنید. مقدار وزنی که از سوی آب، روی بام،  وارد می‌شود، اهمیت دارد. در مورد تمام این مسائل بهتر است با شرکت‌های مجری روف گاردن صحبت کنید.

· قبل از اجرای روف گاردن "Roof Garden"، در مورد این که چگونه می‌خواهید وسایل و لوازم مورد نیاز را به روی بام منتقل کنید، فکر کنید. شاید در یک آپارتمان مرتفع، اجازه نداشته باشید که از آسانسور برای انتقال وسایل استفاده کنید. در طراحی روف گاردن، اهمیت دادن به مسئله نورپردازی و زیباسازی، یکی از عناصر موجود است؛ بنابراین تجهیزات زیادی را باید به روی بام منتقل کنید.

· یکی دیگر از نکات مهم قبل از ورود به طراحی روف گاردن، توجه کردن به مسئله آبیاری گیاهان است. آیا تصمیم دارید از شیلنگ برای آبیاری استفاده کنید یا از سیستم‌ها و تجهیزات آبیاری هوشمند طبق زمانبندی استفاده می‌کنی؟ شاید هم برای آبیاری قطره‌ای برنامه‌ریزی کنید. تمام این موارد اهمیت دارند.

· در روف گاردن، گیاهانی که کاشته می‌شوند، در معرض مستقیم نور خورشید قرار دارند و باید در این شرایط مقاومت خوبی داشته باشند. اگر گیاهان ضعیف را در این قسمت بکارید، به زودی از بین می‌روند. گرمای موجود روی پشت بام، بسیار زیاد است و البته گیاهان به شدت در معرض آلودگی هوا قرار دارند.

· نکته دیگر، وزش باد و ارتفاع زیاد است. گیاهانی که در طراحی روف گاردن استفاده می‌شوند باید نسبت به باد هم مقاوم باشند.

· در طراحی روف گاردن به یک فضای ذخیره‌سازی برای نگهداری لوازم آبیاری گیاهان، نگهداری کود و ابزارهای باغبانی نیاز دارید.

· به عنوان آخرین نکته قبل از اینکه وارد بحث طراحی روف گاردن شوید، هزینه‌ها بسیار اهمیت دارند. طراحی این قسمت با توجه به وسعت بام ساختمان انجام می‌گیرد. شاید نیاز به خرید تعداد زیادی گیاه و پوشش گیاهی متنوع داشته باشید. شاید هم نیاز به محوطه سازی با استفاده از کاشی‌ها، سنگ ساختمانی و سایر لوازم احساس شود. در هر صورت، برای ورود به این مسئله، به برنامه‌ریزی دقیق نیاز دارید.

در قسمت بعدی با ۱۱ نکته مهم در طراحی روف گاردن آشنا می‌شوید.

*یکی از عوامل موفقیت در طراحی فضای سبز و محوطه سازی ویلاها، انتخاب مناسب گل‌ها و گیاهان است. به این ترتیب، مقاله‌ای تهیه کرده‌ایم که درباره معرفی پوشش‌های گیاهی برای ویلاها یک راهنمای کاربردی را معرفی نموده‌ایم. "گیاهان مناسب برای طراحی فضای سبز و محوطه سازی ویلا" به شما کمک می‌کند تا بتوانید محوطه سازی را به بهترین شکل طراحی و اجرا کنید.

۱۱ نکته مهم که باید برای طراحی روف گاردن رعایت کنید

نکته اول: روف گاردن، یک فضای باز است

در طراحی روف گاردن، فراموش نکنید که این مکان، یک محوطه روباز است. بنابراین این احتمال وجود دارد که حریم خصوصی کمتر رعایت شود. برای ساختمان‌های مرتفع که در مجاور ساختمان‌های دیگر قرار دارد، از آن طریق به محوطه روف گاردن، اشراف کامل وجود دارد.

اگر نگران حفظ حریم شخصی در این قسمت هستید، بهتر است با استفاده از نرده‌ها یا پارتیشن‌ها، این قسمت را محافظت کنید. قبل از طراحی، کارشناسان، فضای سبز محوطه را بازدید می‌کنند و این نکات را به شما خواهند گفت.

نکته دوم: انتخاب گیاهان

اجرای فضای سبز روی بام، نیاز به انواع پوشش گیاهی دارد. اگر یک پشت بام بزرگ روی ساختمان دارید، شاید بتوانید از گیاهان بلند و پرپشت استفاده کنید. کاشت درختچه‌ها و بوته‌های بلند برای این کار مناسب است. برای پشت بام‌های کوچک‌تر، پوشش گیاهی محدودتر استفاده می‌شود.

برخی ترجیح می‌دهند یک حالت چمنزار را در روف گاردن طراحی کنند. اگرچه شما انتخاب نامحدود در این قسمت دارید، اما همانطور که در قسمت‌های بالا هم اشاره کردیم، قبل از طراحی روف گاردن، باید بار وارد شده روی سقف را محاسبه کنید.

 نکته سوم: بسترسازی و دیواره سازی مناسب

یکی دیگر از نکات مهم در طراحی روف گاردن، بسترسازی و دیواره‌سازی مناسب است. هر دو، موجب استحکام این قسمت می‌شوند. شاید لازم باشد برای پوشش‌های گیاهی، دیواره‌های مناسب، چیزی شبیه به محدوده‌بندی یا باغچه‌سازی، انجام دهید. حتی می‌توانید این دیواره‌ها را در اطراف درختچه‌ها به صورت مجزا قرار دهید. این کار باعث می‌شود که نگهداری از گیاهان یا هرس کردن شاخه‌ها بهتر کنترل شود.

اگر کف‌سازی و دیواره‌سازی برای پوشش گیاهی استاندارد باشد، سقف ساختمان هم کمتر آسیب می‌بیند. با بسترسازی مناسب، رشد ریشه گیاهان هم بهتر کنترل می‌شود.

نکته چهارم: توجه به اصول صحیح باغبانی

یکی از مهم‌ترین نکاتی در طراحی روف گاردن این است که شما به اصول صحیح باغبانی اهمیت بدهید. با توجه به تعداد و تنوع گونه‌های گیاهی که روی بام کاشته‌اید، آن‌ها را آبیاری کنید. حتی می‌توانید از کودهای کشاورزی استفاده کنید. در هر صورت، درختچه‌ها، گل‌ها و گیاهان نیاز به مراقبت دارند.

نکته پنجم: استفاده از مبلمان فضای سبز

در طراحی روف گاردن می‌توانید همانند طراحی تراس ساختمان از مبلمان فضای سبز استفاده کنید. این مبلمان در انواع مدل‌های فرفورژه یا میز و صندلی‌های حصیری در بازار وجود دارند. قبل از آنکه محصولات را خریداری کنید و فضا را برای چیدمان مبلمان ارزیابی کنید، تصمیم بگیرید که چه سبکی را برای چه اهدافی انتخاب خواهید کرد. می‌توانید مدل مبلمان فضای سبز را متناسب با طراحی این قسمت انتخاب کنید.

نکته ششم: یک نقطه تمایز ایجاد کنید

یکی از عواملی که موجب زیباترشدن طراحی روف گاردن می‌‌شود، ایجاد یک نقطه تمایز یا تمرکز در این قسمت است. شاید بتوانید از یک آبنمای زیبا، یک گیاه جذاب، مجسمه‌ها یا حتی از گلدان‌های مدرن استفاده کنید.

نکته هفتم: به نورپردازی اهمیت بدهید

داشتن روشنایی روی سقف، در حالی که یک باغ یا فضای سبز زیبا را اجرا کرده‌اید، نمای این قسمت را به طرز شگفت‌انگیزی تغییر می‌دهد. به ویژه در طول شب، مهم است که پشت بام شما به خوبی روشن باشد. می‌توانید اطراف باغچه را سیستم روشنایی با لامپ‌های رنگی نصب کنید. روشنایی جذاب‌تر، روف گاردن زیباتر را به همراه خواهد داشت.

نکته هشتم: استفاده از ترکیب دو یا سه رنگ

در این قسمت، توجه شما را به این مسئله جلب می‌کنیم که برای اینکه روف گاردن، زیباتر باشد، بهتر است بیشتر از سه رنگ استفاده نکنید! ترکیب دو یا سه رنگ برای دیوارها، کف‌سازی، مبلمان و نرده‌ها، کافی خواهد بود. اگر ترکیب رنگ را افزایش دهید، احساس شلوغی و در هم ریختگی ایجاد می‌شود. از رنگ‌هایی استفاده کنید که به صورت مکمل در کنار سبزی گیاهان، دیده شود. رنگ سفید، خاکستری و آبی فیروزه‌ای، برای این قسمت توصیه شده‌اند.

نکته نهم: طراحی عمودی

یکی از عواملی که در طراحی روف گاردن باعث زیباتر شدن فضا می‌شود، طراحی عمودی است. شما می‌توانید آویزها را روی دیواره‌ها به صورت عمودی نصب کنید.

نکته دهم: کفپوش مناسب انتخاب کنید

یکی از نکات مهم در روف گاردن، بسترسازی و کف‌سازی مناسب است. سعی کنید از کفپوش‌ها به صورت ایده‌آل و استاندارد استفاده کنید. کفپوش باید با شرایط آب و هوای ساختمان سازگار باشد. قیمت آن را هم در نظر بگیرید.

نکته یازدهم: بازی رنگ‌ها در طراحی روف گاردن 

به عنوان آخرین نکته باید خاطر نشان کنیم که رنگ‌ها در روف گاردن بسیار جلوه می‌کنند. گل‌ها و گیاهان رنگارنگ را در این قسمت بکارید. ابزارها و لوازمی که استفاده می‌کنید، باید متناسب با یکدیگر انتخاب شوند. مشورت با یک طراح حرفه‌ای در محوطه سازی و فضای سبز این مشکلات را حل می‌کند.

برای داشتن روف گاردن (Roof Garden) یا فضای سبز در ساختمان خود نیاز به کارشناسان با تجربه در این حوزه دارید. مشاوران املاک اول خونه، با تجربه مناسب در این زمینه، شما را راهنمایی خواهند کرد.

سخن پایانی

طراحی روف گاردن که یکی از قسمت های خاص در ساختمان های مرتفع است نیاز به دقت و تجربه بالایی دارد. توجه به عناصر مختلفی که در طراحی این فضا به کار می‌رود موجب زیباتر دیده شدن آن خواهد شد. پیاده‌سازی اصولی عناصر کاربردی در دیزاین حرفه‌ای روف گاردن سبب می‌شود یک محیط لذت‌بخش و آرام خلق گردد. برای بهتر دیده شدن فضا از انواع گیاهان برای طراحی فضای سبز در این قسمت استفاده خواهد شد. طراحی اصولی روف گاردن با در نظر گرفتن مساحت فضای موجود است تا بهترین ایده‌ها قابل پیاد‌سازی باشند.

منابع:

https://www.thespruce.com/rooftop-gardening-1403340

https://balconygardenweb.com/rooftop-garden-design-ideas-and-tips-terrace-garden-design