عایق‌های رطوبتی ساختمان به مواد ضد آب مقاوم و با دوام گفته می‌شود که در قسمت‌های مشخصی از ساختمان باید نصب شوند. عایق‌های رطوبتی در برابر نفوذ رطوبت، مقاومت خوبی دارند، بنابراین در مکان‌هایی که با این احتمال مواجه هستند به کار می‌روند.

نصب عایق رطوبتی حدود یک درصد از کل هزینه‌های ساخت و ساز یک ساختمان را تشکیل می‌‌دهد، اما اگر نادیده گرفته شود، تقریباً ۹۰ درصد ممکن است خسارت به بار بیاورد! این یعنی عایق رطوبتی، یکی از مهم‌ترین مصالح در ساختمان‌سازی است.

خسارت‌هایی که در اثر نبود بهترین عایق رطوبتی به ساختمان وارد می‌شود شامل نفوذ آب به اسکلت اصلی است که به تدریج ساختمان را از بین می‌برد.

سابقه استفاده از عایق‌های رطوبتی ساختمان به زمانی باز می‌گردد که عایق بتنی، عایق‌های پلی اورتان یا انواع قیر برای پشت بام‌ها استفاده می‌شد. اگر چه عایق رطوبتی را در بام آشپزخانه، بام سرویس بهداشتی و حمام، قسمت بالکن و تراس، دیواره‌های استخر هم به کار می‌‌برند، اما این کاربردها نشان می‌دهد که موارد استفاده از انواع عایق رطوبتی صرفاً به نصب آن‌ها روی بام ساختمان محدود نمی‌شود.

عایق‌های رطوبتی ساختمان از نفوذ آب و بخار آب جلوگیری می‌کنند. این عوامل باعث ترک خوردن مصالح ساختمانی می‌شوند، بنابراین استفاده از عایق، جزء دستورالعمل ساختمان‌سازی قرار گرفته است.

در حال حاضر، انواع عایق به حالت ورقه‌های ضد آب، سیمان و بتن یا عایق‌های مایع برای ساختمان‌سازی به کار می‌روند. دسته‌بندی برای انواع عایق‌های رطوبتی ساختمان، متنوع است. نسل جدید عایق‌ها براساس مواد نانو ساخته شده‌اند که هر یک ویژگی‌های ساختاری خود را دارند. به طور نمونه، عایق‌های نانو ساخته شده از نانو ذرات یا پلیمرها برای این منظور استفاده می‌شوند. در ادامه مطلب درباره انواع این مصالح، بیشتر صحبت می‌کنیم.

بیشتر بخوانید: بهترین شرکت نقشه‌برداری ساختمان و آشنایی با وظایف و مسئولیت‌ها

عایق‌های رطوبتی ساختمان از جنس سیمان

عایق‌های رطوبتی ساختمان با نام ضد آب سیمانی یا عایق رطوبتی سیمانی، ساده‌ترین و معروف‌ترین عایق رطوبتی هستند. کار کردن با این عایق رطوبتی، بسیار ساده است. تهیه کردن آن در مدت زمان کوتاه‌تری امکان‌پذیر است. کارگران ساختمانی به راحتی می‌توانند عایق سیمانی را با نسبت معینی مواد مخلوط کنند. برخی مواد افزودنی آکریلیک به عایق سیمانی اضافه می‌شود تا اثر بخش آن در جلوگیری از نفوذ رطوبت بهتر شود. با نصب عایق‌های رطوبتی ساختمان از جنس مخلوط سیمانی، در بسیاری از هزینه‌ها صرفه‌جویی می‌کنید.

یکی از مهم‌ترین معایب عایق‌های رطوبتی ساختمان از جنس سیمان این است که حتماً باید روی سطح تراز شده و صاف اجرا شوند. این عایق‌ها سخت و غیرانعطاف‌پذیر بوده و پس از اینکه خشک می‌شوند قابل تغییر نیستند.

متداول ترین موارد کاربردی عایق رطوبتی سیمانی، استفاده از آن در پروژه‌های تصفیه آب، تصفیه فاضلاب، پل‌سازی، سیستم‌های راه آهن و مترو، ساخت بندر و اسکله‌های حمل و نقل دریایی، آب‌بندی مسیر رودخانه‌ها، ساخت کانال‌ها، ساخت پارکینگ و تونل‌سازی می‌باشد.

عایق‌های رطوبتی ساختمان به شکل عایق مایع 

دسته دیگری از انواع عایق‌های رطوبتی ساختمان با نام غشای ضد آب مایع شناخته می‌شود که در حقیقت یک لایه مایع بوده که روی بام به صورت یک پوشش قرار می‌گیرد. مایع ضد آب، عایق رطوبت است و برای انواع سقف‌های تخت، سقف گنبدی و سقف شیبدار به کار می‌رود. عایق رطوبتی مایع یا عایق غشای مایع، یک پوشش یکپارچه یکنواخت را روی سقف به وجود می‌‌آورد.

مهم‌ترین مزیت عایق‌های رطوبتی ساختمان به شکل غشای مایع، انعطاف‌پذیر بودن آن می‌باشد. غشای مایع ضد آب را معمولاً با خاصیت الاستومری لاستیکی آن می‌شناسند. این غشا، قابل کشش و بازگشت به شکل اصلی خود می‌باشد؛ بدون اینکه هیچ آسیب یا پاره شدگی برای آن اتفاق بیفتد.

برای تولید این چنین سیستم‌های پوشش عایق، معمولاً با مواد افزودنی مانند پلاستیک تقویت شده با شیشه، بهینه‌سازی می‌شوند تا مقاومت کششی بیشتری داشته باشند.

مزیت دیگر عایق‌های رطوبتی ساختمان به شکل غشای مایع این است که می‌توان روی اکثر مصالح سنتی بام مثل آسفالت، بتن و نمد استفاده کرد. نصب این غشای مایع، مقرون به صرفه است و یک ساختار جدید ضد آب را ایجاد می‌کند.

در منابع، عنوان شده که دوام و طول عمر این غشای ضد آب به اندازه‌ای است که تا ۲۵ سال، همچنان عملکرد اولیه خود را دارد. حتی برای ساختمان‌هایی که نوسازی شده‌اند، استفاده از این عایق‌های رطوبتی ساختمان تا ۷۰ درصد کمتر، نیاز به بازسازی و تعویض خواهند داشت.

عایق‌های رطوبتی ساختمان از جنس مواد قیری

عایق‌های رطوبتی ساختمان از مواد قیر، قدیمی‌ترین عایق‌هایی هستند که برای ساختمان‌های مسکونی و تجاری استفاده می‌شده است و همه ما آن‌ها را می‌شناسیم. عایق رطوبتی قیر برای محافظت از ساختمان‌ها بسیار کاربرد دارد. قیر، یک ماده مخلوط است که از سیالات با ساختار آلی تشکیل شده، بسیار چسبناک است و خاصیت ضد آب دارد.

قیر یکی از محصولات پالایشگاهی به شمار می‌رود. این عایق‌های رطوبتی ساختمان به صورت رول یا پیچیده شده همراه با لایه‌هایی از نمد آماده می‌شوند. فرآیند آماده‌سازی عایق رطوبتی قیر در کارخانه تولید این مصالح انجام می‌گیرد و سپس به بازار ارائه می‌شوند.

یکی از مزیت‌های عایق‌های رطوبتی ساختمان از مواد قیر، خاصیت انعطاف‌پذیر بودن آن است. این عایق‌ها، یک پوشش محافظ ضد آب کارآمد و با طول عمر بالا را روی بام ساختمان به وجود می‌آورند. از این عایق‌ها می‌توان حتی بر روی بام‌هایی که با بتن ساخته شده‌اند نیز به عنوان یک پوشش محافظ استفاده کرد. عایق رطوبتی قیر به دلیل عملکرد اثبات شده آن برای سقف‌های بدون شیب یا با شیب کم توصیه می‌شود.

عایق‌های رطوبتی ساختمان از جنس پلی اورتان

عایق‌های رطوبتی ساختمان از جنس پلی اورتان، نسل جدید عایق رطوبتی هستند و از دو جزء پایه و واکنش دهنده تهیه شده‌اند. ترکیبات پُلی اُل، به عنوان پایه عمل می‌کنند؛ در حالی که ساختار ایزو سیانید، یک واکنشگر است. ترکیبی از هر دو ساختار شیمیایی، یک طراحی خاص را به نمایش می‌گذارند که منجر به پوشش مایع می‌شود و برای کاربردهای ضد آب و عایق مناسب خواهد بود. پلی اورتان، یک عایق رطوبتی بسیار ایده‌آل است که نصب آن به سهولت انجام می‌شود.

برخلاف سایر عایق‌های رطوبتی ساختمان نظیر پوشش‌های عایق مایع، نصب عایق پلی اورتان به مهارت و زمان کمتری نیاز دارد. در مدت زمان کوتاهی می‌توانید عایق را نصب کنید. مهم‌ترین مزیت استفاده از عایق‌های رطوبتی پلی اورتان، ماندگاری طولانی مدت و مقاومت در برابر سایش است. این عایق‌ها در برابر اسید، پاک‌کننده‌های قلیایی و اشعه ماورای بنفش خورشید، مقاومت خوبی دارند.

عایق‌های رطوبتی ساختمان از جنس نانو پلیمر

دسته دیگری از عایق‌های رطوبتی ساختمان که در کنار عایق پلی اورتان بسیار پرکاربرد هستند و به تازگی به این صنعت معرفی شدند، عایق‌های نانو پلیمری یا عایق رطوبتی نانو نام دارند. عایق‌های نانو پلیمر از مواد نانو با ساختار پلیمری ساخته شده که غیر سمی بوده و خاصیت اشتعال‌پذیری ندارند؛ بنابراین جزء عایق‌های ایمن و سازگار با محیط زیست دسته‌بندی می‌شوند.

مهم‌ترین مزیت استفاده از عایق‌های رطوبتی ساختمان با جنس نانو پلیمر این است که در جلوگیری از اتلاف انرژی ساختمان بسیار موثر هستند. همچنین وقتی این لایه‌های پلیمری را روی سقف نصب می‌کنید، بار کمتری را برای ساختمان ایجاد می‌کنند.

پوشش‌های عایق نانو پلیمر پس از نصب روی بام، انعطاف‌پذیری خود را حفظ می‌کنند و در برابر نور خورشید حتماً در شرایط گرمای شدید، پایداری خود را دارند. نصب این عایق‌ها در شرایط سردسیر هم پیشنهاد می‌شود. حداکثر درجه حرارت محیط برای این عایق‌ها، ۱۰۰ درجه سانتیگراد و حداقل درجه حرارت محیط، برای آن‌ها ۲۰ درجه سانتی گراد زیر صفر می‌باشد.

نصب عایق‌های رطوبتی ساختمان از جنس نانو پلیمر برای شرایط آب و هوایی پر باران و مناطقی که مستعد برف و بارش تگرگ هستند، پیشنهاد می‌شود. پوشش‌های نانو پلیمر انواع مختلفی دارند. تمام آن‌ها برای آب‌بندی و عایق‌کاری در ساختمان به کار می‌روند.

نکات مهم در استفاده از عایق‌های رطوبتی ساختمان

همانطور که در قسمت‌های قبلی هم به آن اشاره کردیم، عایق‌های رطوبتی ساختمان به سقف یا روی بام محدود نمی‌شوند. این عایق‌ها را می‌توان برای آب‌بندی دیوارها، جلوگیری از نفوذ نم و رطوبت اضافی نیز نصب کرد. عایق‌های نانو برای دیوارها پیشنهاد می‌شود؛ چون وزن سبک‌تری دارند و با قابلیت انعطاف‌پذیری و چسبندگی بالا، نمای شیک‌تری را هم ایجاد می‌کنند.

کاربرد دیگری که برای عایق‌های رطوبتی ساختمان عنوان شده، عایق‌بندی قسمت استخر است. این نوع کاربرد به ویژه برای ویلاهای شمال پیشنهاد می‌شود. عایق بندی دیواره‌ها و کف استخر یک اقدام مهم و ضروری محسوب می‌شود. بدون اینکه عایق‌بندی کنید، نمی توانید از استخر استفاده کنید. اگر عایق‌‌بندی انجام نشود به مرور زمان، آب به مصالح بتنی و سیمانی نفوذ می‌کند و باعث ترک خوردگی و سایش سطح می‌شود. 

عایق‌های رطوبتی ساختمان برای استخر، ساخت وان در حمام، ساخت جکوزی یا حتی آبنما هم به کار می‌روند. این‌ها عواملی هستند که در معماری و ساخت ویلا در شمال بسیار دیده شده است.

برخی از انواع عایق‌های رطوبتی ساختمان از مواد جدید نظیر الیاف پلیمری یا فایبرگلاس ساخته می‌شوند. این مواد جدید با عایق‌های قدیمی از نظر قیمت خرید، نحوه نصب، مزایا و معایب با یکدیگر تفاوت دارند.

به طور کلی، عایق‌هایی که با مواد جدید ساخته می‌شوند در صرفه‌جویی در انرژی ساختمان نقش مهمی دارند. همچنین وزن این عایق‌ها سبک‌تر است و راحت‌تر نصب می‌شود. دوام و ماندگاری عایق‌های پلیمری نسبت به عایق‌های قدیمی‌تر، بیشتر است.

مهم‌ترین دلایلی که باعث شده از انواع عایق‌های رطوبتی ساختمان استفاده کنیم این است که نفوذ رطوبت یا بخار آب به تدریج بر کیفیت مصالح ساختمانی تاثیر می‌گذارد. آب باران و برف به ساختمان نفوذ می‌کند و اثراتی نظیر ترک خوردگی را ایجاد خواهد کرد. اگر این اتفاق روی بام رخ دهد، حتماً نوع آب به داخل ساختمان راه پیدا می‌کند.

برای اینکه بهترین عایق‌های رطوبتی ساختمان را تهیه کنید باید به شرایط آب و هوایی منطقه خود توجه داشته باشید. متراژ بام ساختمان برای عایق‌بندی یا حتی متراژ دیوارها هم در این موضوع اهمیت دارد. 

جنس عایق رطوبتی در قیمت خرید شما موثر است. عایق‌های نانو پلیمری، ارزانتر هستند و سریع‌تر نصب می‌شوند. اگر تجربه‌ای در زمینه خرید عایق رطوبتی ندارید، با شرکت‌های ساختمانی مشورت کنید تا بهتر این مصالح را به شما معرفی کنند.

بیشتر بخوانید: ساخت آلاچیق در مازندران به همراه هزینه‌ها

سخن پایانی

انواع عایق‌های رطوبتی ساختمان برای جلوگیری از نفوذ نم، رطوبت و بخار آب به داخل ساختمان یا به بافت مصالح ساختمانی به کار می‌‌روند. عایق‌های رطوبتی به تدریج از سال‌های گذشته از مصالح قدیمی‌تر تا به امروز تغییر پیدا کرده‌اند. قدیمی‌ترین عایق رطوبتی، قیر است که به صورت ایزوگام با لایه‌هایی از نمد برای عایق کردن بام ساختمان‌ها به کار می‌رود.

نسل جدید عایق‌های رطوبتی در ساختمان، مواد نانو یا مواد نانو پلیمری هستند که ساختاری پیچیده اما کاربردهای بهتری دارند. وزن عایق‌های پلیمری، سبک‌تر است و راحت‌تر نصب می‌شوند.

عایق‌های رطوبتی ساختمان نه تنها برای بام ساختمان‌های مسکونی و تجاری مناسب‌اند، بلکه در قسمت‌های دیگر ساختمان هم به کار می‌روند. عایق کاری سقف ویلا در شمال، عایق کاری دیوار ساختمان، عایق‌کاری دیوار زیر زمین، عایق‌کاری دیواره‌ها و کف استخر، آبنما یا جکوزی، نمونه‌هایی از کاربردهای دیگر این مواد هستند.

برای اینکه بهترین عایق‌های رطوبتی ساختمان را انتخاب کنید، باید به شرایط آب و هوایی منطقه و معماری خانه توجه داشته باشید. برخی از عایق‌ها نظیر عایق قیری، روی سقف‌های کم شیب یا بدون شیب نصب می‌شوند. این مورد را حتماً قبل از خرید عایق رطوبتی با فروشنده در میان بگذارید. 

پیشرفته‌ترین عایق‌های رطوبتی، مواد انعطاف‌پذیری هستند که می‌توانند در شرایط دمای بالا یا دمای نزدیک به انجماد همچنان پایداری خود را حفظ کنند.

منبع: اول خونه