مدیریت پروژه ساخت و ساز برای هر نوع پروژه‌ای با هدف ایجاد ساختارمندی مورد توجه قرار می‌گیرد. در این مورد عوامل زیادی وجود دارند که هماهنگی آن‌ها می‌تواند یک پروژه را با موفقیت بیشتری همراه سازد. در مدیریت پروژه همه مراحل از طراحی تا اتمام ساخت به صورت دقیق برنامه‌ریزی شده و در مدت زمان مشخص به اتمام خواهد رسید. 

در مدیریت پروژه که به عنوان مدیریت منابع در تمامی طول چرخه کاربرد دارد جهت کنترل پروژه از ابزارها و وشهای مختلفی استفاده می‌شود. بدین ترتیب کنترل محدوده پروژه، هزینه مورد نیاز برای انجام آن، کیفیت انجام کارها و تمامی جزئیات در مدیریت پروژه مورد توجه قرار می‌گیرد. 

پروژه‌های ساختمانی انواع مختلفی دارند که برای هر یک از این پروژه‌ها مدیریت پروژه به شکل خاصی قابلیت اجرا دارد تا موفقیت به طور چشمگیری افزایش پیدا کرده و اتمام پروژه رضایت‌بخش باشد. در واقع مدیریت پروژه با هدف اطمینان از ساخت و ساز موفق بوده و برای اتمام کار به صورت ایمن مورد توجه قرار می‌گیرد. از این‌رو با مدیریت پروژه می‌توان موفقیت تضمینی را در اتمام پروژه‌های مختلف مشاهده نمود.

مدیریت پروژه ساخت و ساز، مجموعه فعالیت‌هایی است که برای انجام بهتر پروژه‌های ساختمانی انجام می‌شود. همانطور که می‌دانید تمام مراحل یک پروژه ساختمانی با همکاری تیم بزرگ، یکی پس از دیگری انجام می‌شوند. تمام اعضای تیم، مسئولیت‌های زیادی را برای اجرای بهترین پروژه‌ها بر عهده دارند. هر تیم کوچک در یک شرکت بزرگ ساختمانی، یک سری عملکردهای مشخص را اجرا می‌کند.

مدیریت پروژه ساخت و ساز هم به شرکت‌های پیمانکاری ساختمانی کمک می‌کند و هم برای کارفرما نتایج مثبتی را در بر خواهد داشت و نتیجه کلی تمام این فرآیندها، پایان پروژه ساخت و ساز به بهترین شکل و با بالاترین کیفیت و استانداردها می‌باشد.

با توجه به اهمیت مدیریت پروژه ساخت و ساز در پیشبرد این قبیل پروژه‌ها، لازم است درباره اصطلاحاتی که در این حوزه مطرح می‌شوند صحبت کنیم؛ همچنین لازم است توضیح و تفسیر مشخصی از مدیریت کنترل پروژه داشته باشیم.

اگر به عنوان کارفرما قرار است یک پروژه ساختمانی را به شرکتی واگذار کنید و یا به عنوان شرکت مجری پروژه‌های ساختمانی، فعالیت می‌کنید، قطعاً نیاز دارید یک سری از نکات جامع و راهکارهای کاربردی را برای مدیریت پروژه ساخت و ساز مورد توجه خود قرار دهید. بر همین اساس، در قسمت اول به برخی از واژه‌ها و اصطلاحات رایج در این حوزه می‌پردازیم و سپس، ۱۷ نکته مهم درباره مدیریت پروژه و کنترل پروژه را معرفی می‌کنیم.

*استفاده از خدمات پیمانکاری، یک سری مزایا و معایبی دارد. اگر تصمیم دارید یک پروژه را به یک شرکت پیمانکاری واگذار کنید، مقاله "مزایا و معایب پیمانکاری ساختمان چیست؟" را بخوانید تا اطلاعات بیشتری در این حوزه از قراردادهای ساخت و ساز به دست آورید.

مدیریت پروژه ساخت و ساز؛ اصطلاحات و تعاریف

1- مدیریت کنترل پروژه چیست؟

همانطور که از نام این عبارت برمی‌آید، مدیریت کنترل پروژه به فعالیتی گفته می‌شود که موقعیتی را فراهم می‌سازد تا تمام مراحل پروژه در یک بازه زمانی مشخص با بهترین عملکرد به پایان برسد.

کنترل پروژه از نظر سرعت انجام پروژه و بهینه‌سازی هزینه‌های ساخت و ساز بسیار اهمیت دارد. تمام مهندسانی که در حوزه ساخت و ساز فعالیت می‌کنند، به مدیریت پروژه ساخت و ساز تسلط دارند. فراموش نکنید که در این حوزه، تجربه و مهارت کافی در برنامه‌ریزی زمانی، مدیریت هزینه‌ها، برآورد هزینه و همچنین تجزیه و تحلیل ریسک در پروژه از اهمیت بالایی برخوردار است.

2- کنترل کیفیت پروژه ساخت و ساز چیست؟

کنترل کیفیت به معنای ارزیابی تمام مراحل پروژه است، به نحوی که ثابت کند تمام مراحل با کیفیت بالا اجرا شدند. زمانیکه مهندس ناظر، کیفیت پروژه را بر عهده دارد در حقیقت کمک می‌کند استانداردها در تمام مراحل رعایت شوند.

3- برآورد هزینه‌های پروژه:

برآورد هزینه‌های پروژه عبارت است از تخمین زدن تمام هزینه‌هایی که در ابتدای پروژه ساختمان‌سازی در میانه مراحل کار و هزینه‌های جانبی به وجود خواهد آمد. مدیریت هزینه‌های پروژه و تخمین زدن مقداری که تا پایان عملیات نیاز است، بخش مهمی از مدیریت پروژه ساخت و ساز محسوب می‌شود.

وارد شدن به بحث ارزیابی و برآورد هزینه‌های پروژه، دنیای بزرگ و پیچیده‌ای است که مطرح کردن آن نیاز به یک مطلب جداگانه دارد. اما لازم به ذکر است که هرگونه اشتباه در تعیین هزینه‌ها برای یک پروژه منجر به شکست یا آسیب‌های جبران ناپذیر در حوزه مدیریت مالی برای هر دو طرف قرارداد خواهد شد.

17 نکته مهم برای مدیریت پروژه ساخت و ساز

نکته شماره ۱: پروژه‌های ساختمانی و تاسیساتی مسئولیت‌های زیادی را به شرکت پیمانکاری تحمیل می‌کند، بنابراین به عنوان یک شرکت پیمانکاری حتماً باید از مهارت‌ها و تخصص‌های لازم در صنعت ساختمانی برخوردار باشید. تنها در این صورت است که می‌توانید پروژه‌های را با موفقیت به پایان برسانید.

نکته شماره ۲: در مدیریت پروژه ساخت و ساز تمام تلاش مهندسان بر این است تا مراحل ساختمان‌سازی را با هماهنگی بیشتری پیش ببرند و بنابراین، اهداف کلی و جزئی حائز اهمیت است. این اهداف می‌تواند در بخش‌های اجرایی، زمان انجام پروژه، کیفیت، استانداردسازی و هزینه‌ها منعکس شود.

نکته شماره ۳: مدیریت پروژه ساخت و ساز صرفاً به پروژه های ساختمانی منتهی نمی‌شود. پروژه سازه‌ها، پروژه‌های عمرانی ساخت و ساز واحدهای تجاری، صنعتی و نظایر این‌ها نیز در این دسته قرار می‌گیرند.

نکته شماره ۴: شرکتی که به عنوان پیمانکار کلیه مراحل پروژه‌های ساخت و ساز را برعهده می‌گیرد باید قدرت اجرایی بالایی داشته و بتواند چشم اندازهای پروژه را در چند ماه آینده پیش‌بینی کند؛ ارتباط موثر با تمام سازمان‌های مشابه داشته باشد و همچنین از دانش عملکردی و تجربه کافی برخوردار باشد. این چنین شرکتی قطعاً باید دارای قدرت حل مسئله بوده و مدیریت بحران را به خوبی اجرا کند.

نکته شماره ۵: افرادیکه مدیریت پروژه ساخت و ساز را برعهده دارند، در حقیقت در حال مدیریت چندین زیرشاخه در این حوزه هستند؛ مدیریت هزینه، مدیریت زمان، مدیریت قراردادها، مدیریت ایمنی و استاندارد، مدیریت نیروی انسانی، نمونه‌ای از مهم‌ترین زیرشاخه‌های مدیریت پروژه هستند.

نکته شماره ۶: برنامه مدیریت پروژه ساخت و ساز در بخش اجرایی، مهندسان و مدیران عامل و شرکت پیمانکاری به طور دقیق، نقش‌های هر گروه را مشخص می‌کند و مسئولیت‌های معینی را به آن‌ها واگذار می‌نمایند. در پایان، هر گروه باید وظایف محول شده را به خوبی انجام داده و نتایج را ارائه دهند.

نکته شماره 7: قدرت تصمیم‌گیری در تمام شرایط، یکی از مهم‌ترین ویژگی‌هایی است که در مدیریت پروژه ساخت و ساز اهمیت دارد. یک پیمانکار باید ایمنی و استاندارد محیط کار و هر یک از کارگران را تامین کند؛ همچنین تصمیم‌گیری در مواقع بحرانی و مدیریت ریسک، نمونه‌ای از این موارد هستند.

نکته شماره ۸: شرکت پیمانکاری از بهترین مهندسان تشکیل شده است، بنابراین توانایی‌های لازم را برای پیش‌بینی تمام مراحل پروژه دارند. همچنین قدرت ارزیابی عملکرد هر یک از اعضای گروه و پیشرفت پروژه بر عهده این مجموعه است.

نکته شماره ۹: برای اجرای پروژه‌های وسیع که به مدیریت پروژه ساخت و ساز دقیق‌تر و طولانی‌تر نیاز دارند، فرایند ارزیابی اولیه در تمام حوزه‌ها باید با حساسیت بیشتری انجام شود.

نکته شماره ۱۰: همانند سایر معاملات بازار املاک، قراردادهای پیمانکاری باید قانونی بوده و تمام اسناد و مدارک ارائه شده معتبر باشند. مدیریت پروژه ساخت و ساز برای پروژه‌های غیر قانونی، عملاً یک کار بیهوده بوده است و با ریسک بالایی همراه است.

نقطه شماره ۱۱: هماهنگی بین تیم‌های کاری در پروژه‌های ساختمانی و عدم نظارت شرکت پیمانکار بر فعالیت‌های گروه خود می‌تواند مشکلات جدی و آسیب‌های جبران ناپذیری به کل پروژه وارد کند. بازرسی دوره‌ای در تمام مراحل، یکی از بخش‌هایی است که در مدیریت پروژه ساخت و ساز مورد توجه قرار می‌گیرد، بنابراین دستورالعمل‌های خاصی از سوی شرکت در این حوزه وضع می‌شود.

نکته شماره ۱۲: بسیاری از نرم افزارهای مرتبط وجود دارند که فرایند مدیریت پروژه ساخت و ساز را راحت‌تر می‌سازند. بنابراین شرکت‌های پیمانکاری موظفند نرم افزارهای مورد نیاز خود را تهیه کرده و به اعضای گروه خود آموزش دهند.

نکته شماره ۱۳: قدرت تصمیم‌گیری و مدیریت بحران در مدیریت پروژه ساخت و ساز بسیار مهم است. استفاده از این مهارت، زمانی کاربردی‌تر خواهد بود که در مراحل پروژه مشکلاتی در مدیریت هزینه‌ها به وجود آید یا به دلیل عدم تامین مصالح اولیه، پیمانکار دچار دردسرهایی شود. همچنین بروز حوادث غیر مترقبه یا آسیب‌های جانی برای کارگران در این دسته قرار می‌گیرند.

نکته شماره ۱۴: تمام فعالانی که در حوزه پیمانکاری، پیمانکاری عمومی، مدیریت کارگاه، کنترل ایمنی و کنترل خسارت، مدیریت هزینه‌ها و تامین مصالح اولیه برای پروژه‌ها و غیره فعالیت دارند، باید از اصول مدیریت پروژه ساخت و ساز مطلع باشند.

نکته شماره ۱۵: فردی که مدیریت پروژه را برعهده دارد باید از اولین مرحله قرارداد، ارزیابی، اجرا، نظارت، کنترل و تا پایان پروژه، تمام مسئولیت‌ها را بر عهده بگیرد. مدیر پروژه وظیفه دارد تیم قوی را برای هر یک از اهداف خود انتخاب کند.

نکته شماره ۱۶: مدیریت منابع مالی در مدیریت پروژه ساخت و ساز بسیار مهم است؛ همچنین لازم است در حین انجام پروژه تمام منابع، بهینه‌سازی شوند.

نکته شماره ۱۷: جمع‌آوری گزارش و ارائه آن به سرپرست پروژه برای تمام تیم‌هایی که یک پروژه را به پیش می‌برند الزامی است.
 
*یکی از ابزارهایی که به مدیریت پروژه کمک زیادی می‌کند، نرم افزارهای حسابداری است. مقاله "حسابداری پیمانکاری چیست و چرا ضرورت دارد؟" این برنامه را به شما معرفی می‌کند و مزایای آن را در کنترل پروژه مشخص می‌سازد.

سخن پایانی

تصمیم‌گیری برای اجرای عملیات، اولین گام برای مدیریت پروژه ساخت و ساز است. تعیین اهداف کلی و جزئی، مدیریت هزینه‌ها، مدیریت اجرای مراحل، تیم‌سازی قوی و قدرت تجزیه تحلیل ریسک در پروژه و ارائه گزارشات نهایی، مهم‌ترین مراحلی هستند که مدیریت یک پروژه را به نحو احسن امکان‌پذیر می‌سازند. هر یک از شرکت‌های پیمانکاری موظف است در تمام نکاتی که در فوق به آن اشاره کردیم، بهترین این نیروها را به کار گیرند.

کارشناسان وب سایت اول خونه در این حوزه با دانش تخصصی و تجربه کافی، آماده ارائه خدمات پیمانکاری، مدیریت پروژه، کنترل پروژه و حوزه‌های مربوط به ساخت و ساز ویلا، آپارتمان، ویلاهای شهرکی و غیره هستند. برای دریافت مشاوره رایگان می‌توانید با کارشناسان در این حوزه صحبت کنید.

منبع: اول خونه